ogrody bez granic- Muskauer Park

Pewnego razu dyskutowało nam się tutaj o definicji ogrodu, a ściślej- o tym, jaki warunek konieczny i wystarczający należy spełnić, aby fragment krajobrazu nazwać ogrodem.
Tamaryszek powiedziała wtedy, że "dla mnie ogród musi być wydzielony z otoczenia, krajobrazu. Granica może być w różnej formie – np. muru czy doboru roślinności czy choćby mentalna."
Podważaj oczywistości- podpowiada mi przekorna dzikość serca. Nie musiałam długo szukać, pierwsza podróż zaprowadziła mnie do ogrodów bez granic.

Po poprzedniej wycieczce do najbliższego nam założenia krajobrazowego z prawdziwego zdarzenia zamieściłam tu analizę kompozycyjną Muskauer Park (czy też Parku Mużakowskiego, ale jego serce i źródła są w Niemczech, więc).
Tym razem wypatrywałam granic.
I wiecie- trudno je znaleźć. Można to sprawdzić na mapie.
Park leży na łuku moreny czołowej. Z polskiej strony las. Przez środek Nysa, na południu miasteczko. Od zachodu morenowe wzgórza i hałdy po eksploatacji rud metali, zagospodarowane parkowo przez samego twórcę, mimo że dziś poza parkiem. Na północy parkowe założenie rozcieńcza się w dolinie rzeki.
W centrum parku, koło zamku, jest tak.

Jest połowa października, wciąż kwitnie prusznik (Ceanothus sp.)

Barwi się świdośliwa.

Deszczowe popołudnie.

Jesień podkreśla malowniczą różnorodność drzew i krzewów.

Już po deszczu. Pod magnolią drzewiastą.

Cała jej uroda.

Poszukiwaczki- Roślinomaniaczki.

Mam na tę okazję sukienkę w dżewa. A wiecie przecież, że np. lans na ornito wymaga koszuli w ptaki, no i kupiłam kilka rzeczy w łąkę. Inwestycje blogera.

Posadzony ortodoksyjnie w korzeniach poprzednika buczuś coraz większy.

Puszysty cypryśnik błotny.

Papuzia parocja.

Trochę dalej jest tak.

Rewelacyjne zestawienie hortensji krzewiastej z zawilcami. Do podziwiania właśnie w październiku- żółte liście, zbordowiałe kwiatostany, białe kwiaty.

Koźlątko liściojedzątko.

Jeszcze dalej park się odogrodowia, parkowacieje i krajobrazuje.

W złotej godzinie oglądamy go w wersji reżyserskiej.

Jest taki, jak na rysunkach Pücklera- złotozamglony, z poszarzałym werniksem.

Czujemy się zaczarowani.

W takich chwilach żałuję, że po nas nic, bo podoba mi się myśl o grafie Pücklerze majtającym nogami na chmurce i patrzącym na swoje duże, duże drzewa...

Jednakowoż wszystko ma drugą stronę, czyż nie?

Czas jakiś temu Anonimowa Ania podsunęła mi post Noela Kingsbury'ego o Lancelocie Brownie i stworzonym przez niego stylu landscape. Autor pisze, że rewolucja Browna odniosła tak wielki sukces (powielony w setkach "rewitalizowanych" w XVIII wieku ogrodów, często ze szkodą dla dziedzictwa sztuki ogrodowej), ponieważ trafiła w proste potrzeby: łatwo było takie parki zrobić na bazie lasów z wyjedzonym przez bydło i trzodę runem i podszytem, można było w nich nadal prowadzić wypas. Jednocześnie taki rodzaj zagospodarowania przestrzeni, równie daleki od naturalnego krajobrazu, jak geometryczne wzory z bukszpanów, odpowiadał na inne potrzeby- ładu ("ogród to nie Puszcza Białowieska"), wyznaczenia granic bez grodzenia (a jednak!).

Krajobrazowy park (drzewa, kępy krzewów, murawa, woda o "czystej" linii brzegowej) nie jest wzorem bioróżnorodności, a ja miałam już okazję się przekonać, jak można racjonalizować potrzebę (podobno zewnętrzny przymus) utrzymywania tego stanu. I jak bardzo chcemy przesuwać granice między "koszonym" a "niekoszonym", ingerować w "dzikość", ach, bez eufemizmów- wpierdalać się w porządek świata.

(Przyjęcie noelowego punktu widzenia implikuje pytanie- na jakie potrzeby odpowiadają współczesne mody? Czy rosnąca popularność naturalistycznych rabat bylinowych to już trend? Czy ma związek z potrzebą?)

Kolejne drzewo, tym razem lipa, posadzona w odziomku dawnej. Poza tym- pokos zmulczowany, łąki zabronowane, drzewa nad wodą osłonięte metalowymi siatkami, coby bobry nie pojadły. Ordnung.

Piękna sosna czarna i świerk serbski.

Noel pisze, że spacerując po parku o złotej godzinie (no nie tłumaczę, wkładam mu moje słowa, które już nawet gdzieś tam, czyli tu, pisałam), należy zadać sobie pytanie- skąd się wzięły pieniądze?

To pytanie słyszałam nieraz od pragmatycznego TP.

W Brytanii wiadomo- z niewolnictwa.

Na Śląsku wiadomo- z feudalizmu.

No to tak.

Okaz kasztanowca drobnokwiatowego. Poszukajcie go na mapie, świetnie tam wygląda 💚

 Ściemniało, za szybko, jak to w październiku.

Następnego dnia odwiedziliśmy inny park, nówka sztuka z początku milenium.
Taki inny, a taki podobny w założeniach i idei.
O czym później, a wracając- zahaczyliśmy jeszcze, trochę niechcący, o park podworski w Reuthen. Niechcący, bo zależało nam na torfowisku, na którym mogliśmy znaleźć mityczną (u nas nie widziałam od hoho, a nie jest jakaś rzadka), a pożądaną wąkrotę zwyczajną (wg Różańskiego zewnętrznie działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i pojędrniająco, stymuluje fibroblasty do syntezy kolagenu i elastyny, przyśpiesza gojenie ran, zmienia strukturę blizn, doustnie- działa psychotonicznie, usuwa objawy znużenia i zmęczenia psychicznego, poprawia pamięć i kojarzenie).

Klon czerwony.

Pneumatofory cypryśnika błotnego.

Taki to park, a co z granicami?
Płynnie przechodzi w las.

Las dzięki temu staje się piękniejszy, choć może mniej szczęśliwy- tam, gdzie kończy się strefa koszenia, azalie pontyjskie szaleją jak inwazory. Pewnie las bardziej naturalny, wielogatunkowy i o właściwej warstwowej strukturze miałby większe zdolności samoregulacji- ale i te granice ogrodu przesunęliśmy...
Pomyślcie czasem, co wyrzucacie do lasu i jakie rośliny uciekają z waszych ogrodów.

Wąkrota?
Jak ktoś potrzebuje, to i w parku znajdzie.

Tylko jedna sadzoneczka :-) 

 I jeszcze.
Na jednym blogu przeczytałam, że Mużakowski to taki ogród bez granic, bo transgraniczny. Chwytliwe, nośne, ale karkołomne- co książę Pückler wiedział o granicy na Nysie...
Pozdrówka, Megi.
PS. takie te mamy teraz na bloggerze:⛄😸😉 😕🐁🌳🌲✨🔯tylko że już tak nie nadużywam, jak kilka lat temu, to po co mi...
no ale:😗😘😚