w Poczdamie pada deszcz...

zawsze, kiedy tam jesteśmy.
A że rzadko jesteśmy, to pada rzadko.
Dlatego ogród Karla Foerstera wydał mi się jakiś taki... podsuszony, średni dosyć, a nawet mały ;-)
Maj to jednak niekoniecznie dobra pora na oglądanie bylinowych ogrodów.
(maj rok temu, niemal co do dnia, żeby nie było, że jestem tak na czasie :-D)

Ogród Foerstera to ogród ogrodnika, który testował sobie w nim gatunki i zestawienia roślin, głównie bylin. Powstał w drugiej dekadzie XX wieku, według tak znajomego schematu...

... mam (odziedziczyłam po dziadku i kupiłam) wiele przedwojennych niemieckich książek ogrodniczych. Teraz kurzą się w kanciapie, ale dawno temu, kiedy spędzałam zimowe dni dziecięcych chorób w łóżku (kiedyś to nawet chorowało się porządnie), przenosiły mnie w świat zalanych słońcem wgłębników, oglądanych z cienia zapnączonej pergoli, kontrastów jaskrawych begonii i ciemnych świerków, gładkich trawników i kamiennych tarasów. Wodziłam palcem po łagodnych liniach ścieżek, przenosząc w wyobraźni narys pętli i obwodnic do trójwymiaru. Uczyłam się łacińskich nazw bylin i jednorocznych, odnajdując w skojarzeniach ich prawdziwe znaczenie.
I to nie jest literacka fikcja, chociaż na taką wygląda ;-)
A dziadek nie był ogrodnikiem. Był leśnikiem, pionierem i założycielem lasów, który w kolejnych służbowych mieszkaniach znajdował opuszczone skarby. Meble porzucał przy przeprowadzkach, książki zostawały z nim.
Niemcy wydawali mnóstwo poradników i albumów, w których rysunkowo i wyraźnie uczyli ludzi, jak robić ogrody. Jak strefować, łączyć dom z ogrodem, prowadzić ścieżki, ustalać proporcje, wyznaczać narys rabat.
Jak? w najprostszy możliwy sposób, rośliny i inne materiały zrobią resztę. Tak to sobie ogarnęłam dawno temu, w innym świecie.

Według tego znanego i prostego schematu spory ogród przydomowy kolekcjonera- pasjonata dzieli się na pokoje- siedliska.
Jednym z nich jest ogród skalny (Steingarten- Ogród Kamienny), wiecznie żywy i modny.

Prowadzi do niego ścieżka przez Jesienną Rabatę- wiosną można sobie tylko wyobrażać jej piękno, tworzone przez kępy floksów, rudbekii i traw.

Nawrot czerwonobłękiiiit- ny! czyli roślina do jarania z poprzedniego posta. Na suchym murku.

Landszafcik :3

Zawilec wielkokwiatowy. Nie robi takiego wrażenia, jak na łące :-D

No taki właśnie podsuszony i majowo niezarośnięty skalniak.

Róża żółta?

Dróżka dla wody.

Ścieżka z piaskowca na sztorc.

Skalniak skalniakiem, ale widać kilka foersterowskich pomysłów, które dziś wydają się dość oczywiste, a wtedy?
- wprowadzanie do ogrodu rodzimych, a co najmniej naturalnie wyglądających i dobrze przystosowanych do klimatu roślin,
- tworzenie rabat siedliskowych,
- sadzenie roślin w dużych jednogatunkowych grupach- tak, jak rosną w przyrodzie.
Być może Foerster był dla współczesnych kimś takim, jak dziś Piet Oudolf?
Niezależnie od tego w Ogrodzie Skalnym widać, jak bardzo ogrody zmieniają się w czasie i jak należy za tym podążać, dopasować się. Wyobrażam sobie ten skalniak z MAŁYMI iglakami i brzózką- to musiały być dość paskudne rabatki.

Kolejne wnętrze to ogród przy domu.

Zdecydowanie poniemiecki ;-) widok z Ogrodu Skalnego.

 Poza widokiem z okien

 małej kawiarenki

 mamy widoki przez okna- widokowe.

Ogrody Foerstera otwierały się na krajobraz. Z reguły też się przy tym upieram- czasem z marnym wynikiem, bo sąsiedzi nie mają zrozumienia i powstają widoki na podeschnięte tyły jałowców i kaszanę z berberysów.

Centrum ogrodu stanowi wgłębnik- Senkgarten, Zatopiony Ogród. Jego dno zajmuje zbiornik wodny.
Te elementy mają istotne znaczenie:
- ogród powstał w szczerym polu, zagłębienie terenu umożliwiło uprawę wrażliwych na wiatr i suszę gatunków,
- na zboczach wgłębnika można posadzić rośliny, które nie znoszą stagnującej wody, ciepłolubne,
- zbiornik wodny na dnie to jedyne rozwiązanie problemu stagnującej wody przy braku możliwości jej odprowadzenia,
- woda poprawia mikroklimat ogrodu,
- różnica wysokości wymusza zbudowanie schodów i podestów, które wzbogacają strukturę założenia.

Jak ja lubię maki, strasznie lubię maki...

I wężowniki też.

Widzicie, jak ładnie te kamienne płyty nadwisają, ukrywając folie i betony?

Widzicie to poidełko? i malutkie schodki, żeby jeżyk, co wpadł, wyszedł był? 

Widzicie życie? dzięki wodzie.

Detale, wspaniale. W schodach przywrotnik, kocimiętka.

Fiołki.

Kokorycz żółta.

Cymbalaria bluszczykowata.

Dookoła wgłębnika biegnie Wiosenna Droga (Fruhlingsweg). Kolejno kwitną tu rośliny cebulowe, forsycje, tawuły, azalie i różaneczniki, kaliny.

Taka ścieżka wokół ogrodu umożliwia długi spacer i oglądanie widoków z różnej perspektywy. Tworzy nastrój, który odróżnia ogród od przydomowego terenu zielonego. To tylko pół hektara, a w porównaniu z jednoprzestrzennymi, konfekcyjnymi "ogrodami" (trawnik, żywopłot, skąpe i sztywne rabatki) tej samej wielkości- cały kosmos możliwości i doznań.

Bodziszek leśny.

Azalia pontyjska.

Hiacyntowiec.

Kokoryczka- raczej wielokwiatowa niż wonna.

Adiantum, nie wiem jakie.

Pełnik europejski.

Bardziej szczegółowe informacje o piwerszymi następnych gospodarzach ogrodu tutaj, Maja tu była. Dodam, że wstęp jest bezpłatny na życzenie nieżyjącego od dawna założyciela. Też bym tak robiła :-)

Ogród Karla Foerstera powstał przy jego szkółce bylin jako ogród pokazowy. Bo Foerster to twórca wielu odmian- floksów, trzcinników, ostróżek- które cenimy do dziś za odporność i stabilność.
Szkółka również działa do dziś, a przy niej punkt sprzedaży...

 ... taki, że pozazdrościć. Tysiące gatunków i odmian, głównie bylin. No, może z dwa tysiące, aleale.

 Kupiłam tylko miodowniki melisowate.

I właśnie kwitną :-D
Zachwyciła mnie i urzekła nobilitacja dzikich bylin, wręcz chwastów.

Firletka poszarpana. 3 euro/szt. co najmniej.

Ziarnopłon wiosenny, odmiana pełnokwiatowa.

Trybula leśna.

Bluszczyk kurdybanek.

Rzeżucha łąkowa. No cóż... kupowalibyście? chyba nie oczami.

Zawilec gajowy. To tylko kilka z dziesiątek "dzikusów".

Jest to cenne z dwóch powodów:
- tworzy modę na zwykłe rośliny, a co za tym idzie- na bardziej przyjazne środowisku ogrody, takie, w których nie trzeba wylewać cystern chemii i mnożyć nakładów pracy,
- w środowisku nie ubywa tych niby- pospolitych, niezagrożonych (a co my tak naprawdę o tym wiemy) roślin, różni łowcy ich nie pozyskują, bo łatwiej i pewniej kupić. Oczywiście i tak pozyskują, ale uważam, że POWINNI kupować, rozmnażać i się dzielić, skoro tak kochajo rośliny. W ten sposób pula genetyczna tych gatunków powiększa się.

No i można też kupić duże hortensje ogrodowe.
To co, jedziemy na szkółking? Ode mnie rzut moherem.

Foerster zaprojektował też ogród w Cecilienhof, o którym... kiedyś.
A że ten tu jednak mały, choć wspaniały, zdążyliśmy tego deszczowego popołudnia obejrzeć Ogród Botaniczny, fragment parku Sanssouci (o którym pisałam- klik, klik).
Leży on na północnym skraju Sanssouci, przy Maulbeerallee.
Szklarnie mają 3 tys. mkw powierzchni... ale były już zamknięte. Obejrzeliśmy ogród skalny (kolejny tego dnia ;-)) i sekcje fitogeograficzne.

Cymbalaria na murze.

Fragmenty wiosennego Sanssouci.

Grabowy chłodnik.

Plan ogrodu.

Taki tam, nie?

Ale kwiatki ma ładne. Judaszowiec.

Dereń kwiecisty.

Dawidia chińska

rzucająca chusteczkami.

Majowo niewyględna łąka.

Ogród skalny

z kulnikiem

i jakimś janowcem.

Łąka...

... a w tle rodosy.

Jak one to ROBIĄ, że są tak kiczowate, a tak uwodzicielskie?

Epimedium to fantastyczna okrywówka.

Nawet z podagrycznikiem :-)

Barwinek też niczego.

Głóg na poczdamskiej ulicy.

Takie to było deszczowe majowe popołudnie w mieście P.
Post posstał nizgruchy, bo:
- Kasia była widziała, miałam powiedzieć, jak znajduję,
- chciałam Ani pokazać murki i schodki,
- Artur pytał o mniemieckie ogródki, oto jedne z nich- warto pojechać,
- wśród miljona sprzecznych ze sobą czasowo i przestrzennie działań mam takie zadanie- zaprojektować ogród z widokiem i zbiornikiem wodnym, to tak okołotematu, na który w następnym wpisie,
- może ktoś się namówi na wycieczkę i szkółking ze mno tak w sierpniu, wrześniu, jak Foerstergarten obrośnie w pierzastość, zwiewność i kolory? Każdy chce ze mną jeździć, to sama przyjemność, już sześć Roślinnych Spacerów zdarzyło się tej wiosny, z ostatniego wróciliśmy dopiero co (i jusz jusz ide tyrać). Zrobiłam im grupę, bo wydarzenia dezaktualizowały się i znikały, zapraszam do zaglądania, wstawiając na zachętę jedną fotkę...

Taką niespodziankę zrobili nam Rzeźbiarze Złomiarze (Mika-Cera, Zło-Miki) na parkingu biedry w Lubawce :-D <3

Pozdrówka, Megi.
PS. pamiętam, że miałam odpowiedzieć na komcie. Nie traćcie nadziei.